Historia

Pierwsza wzmianka źródłowa o szkolnictwie w Bytyniu pochodzi z roku 1641. Jej stan przedstawił w swoim sprawozdaniu wizytator bytyńskiej parafii, ks. Branecki w takich słowach: Dom szkolny jest mały, należy do niego ogród przyległy i chlewik dla rektora szkoły. W roku 1785 wizytator Gliszczyński nie zastał budynku szkolnego, dlatego dzieci uczono w organistówce. Wypowiedź jego jest następująca: Nauczyciela w Bytyniu nie ma, ale miejsce jego zastępuje organista, który z rozkazu plebana uczy dzieci.

Szkoła została ponownie założona w roku 1787 na polecenie Arcybiskupa Walickiego. Wszelkie formalności w imieniu Arcybiskupa wykonał wizytator Stanisław Śmigielski i od tej pory szkoła mieściła się w przygotowanym na ten cel budynku organisty.

Kolejne wzmianki o zorganizowanej edukacji w Bytyniu sięgają roku 1820. Była to szkoła niemiecka.
W latach 1830-1886 nauczycielem bytyńskiej szkoły był Tomasz Jarczewski. Urodził się on w roku 1806, jest to na tyle istotne, że w tym samym roku urodzili się późniejsi właściciele Bytynia Ignacy Gąsiorowski i jego małżonka Eufrozyna z Niegolewskich, dzięki którym młody Tomasz otrzymał dobre wykształcenie. Naj­pierw na kształcenie Tomasza łożyli Antonina Niegolewska i jej brat Chryzostom, a następnie córka Chryzostoma wspomniana Eufrozyna wraz z mę­żem Ignacym Gąsiorowskim. Pan Tomasz był dwa razy żonaty. Z pierwszą żoną o dwa lata młodszą Anielą miał 11 dzieci. Aniela zmarła w roku 1863 i w roku 1865, w wieku 59 lat, p. Tomasz ożenił się po raz drugi. Tym razem jego wybranką została o osiem lat młodsza Eleonora. Jarczewski był zasługującym na najwyższy szacunek nauczycielem Szkoły Polskiej Katolickiej w Bytyniu o niesamowicie długim stażu w zawodzie. W dniu 5 października 1880 r. obchodził jubileusz 50-lecia pracy zawodowej. Z tej okazji oprócz licznej rodziny Jubilata do Bytynia zjechało około 60 nauczycieli i innych gości.
Uroczystość rozpoczęła się od zebrania w budynku szkoły, skąd w uroczystym pochodzie, na czele którego szły dzieci szkolne odprowadzono Jubilata do kościoła. Po nabożeństwie dziękczynnym, odprawionym przez, ks. Michalskiego, proboszcza z Dusznik, goście wrócili do szkoły, gdzie odbyła się uroczystość o charakterze urzędowym. W programie uroczystości znalazły się przemowy, deklamacje dzieci i śpiewy. Poza dziećmi śpiewali również nauczyciele pod przewodnictwem kolegi, p. Kiełczewskiego. Po części artystycznej wręczono Jubilatowi upominki i odznaki, za które tenże na zakończenie serdecznie podziękował. Następnie przybył do szkoły dr Władysław Niegolewski, który w imieniu ówczesnego dziedzica Bytynia Bronisława Gąsiorowskiego zaprosił Jubilata wraz z liczną jego rodziną i gośćmi na śniadanie i obiad do pałacu. Był to wspaniały gest ze strony nieobecnego w Bytyniu dziedzica, który w ten sposób okazał swoją wdzięczność miejscowemu nauczycielowi za jego wielki wkład  w edukację jego rodziny. Bronisław Gąsiorowski ze względu na problemy zdrowotne wyjechał wówczas na leczenie do Nicei we Francji. Pomimo to poprzez członków swojej rodziny wspierał bytyńską szkołę i nie zapomniał o jej nauczycielach, zwłaszcza o Tomaszu Jarczewskim. W pałacu przy suto zastawionych stołach zasiadło około 70 osób, wśród których nie brakował nauczycieli, osób duchownych i okolicznych włościan.  Po zajęciu miejsc i po rozpoczęciu uczty biesiadnej pierwszy toast za zdrowie Jubilata w imieniu swoim i p. Gąsiorowskiego, wzniósł dr Niegolewski. Po czym w dłuższej mowie uwydatnił on zasługi nauczyciela zwracając uwagę na starodawną łączność szkoły z dziedzicami Bytynia. Pan Jarczewski wielu członków rodziny Niegolewskich uczył czytać i pisać, wśród nich był również ówczesny dziedzic Bronisław Gąsiorowski (rocznik 1830), którego Jarczewski w pałacu bytyńskim edukował. To dlatego dziedzic postanowił przyjąć go po 50-cio letniej pracy w oświacie w dzień jego jubileuszu wraz  z gośćmi w pałacu. Gąsiorowski wdzięczny był również za to, że wykształcony z poręki dziedziców Bytynia nauczyciel wytrwał przez tyle lat w tym jednym miejscu. Poczytano to jako wdzięczność nauczyciela za doznaną pomoc i staropolską cnotę zamiłowania do oświaty ludzi i opieki nad nimi, a także miłość do tego kawałka ziemi ojczystej, dla którego został wykształcony. W swojej mowie Niegolewski wspomniał o doskonałości szkoły w dawnej wolnej Polsce, o której urzędnik południowych Prus, tajny radca Klewitz, w swojej pracy pt. „O administracji w południowych Prusach” tak się wyraził: Polskie szkolnictwo i wychowanie opierało się na znakomitym prawodawstwie; mianowicie na regulaminie szkolnym z 1783. Do tychże urządzeń polskich bardzo chętnie zastosował się rząd pruski. Dalej przypomniał mówca, że Jubilatowi znanym być musi z tradycji regulamin szkolny z czasów Księstwa Warszawskiego, który to regulamin taki był doskonały, to go jeszcze w r. 1818 rząd pruski jako swoje prawo ogłosił, nazywając ten regulamin, podpisany przez ministra polskiego, Stanisława Potockiego, i Lipińskiego, znakomitym i do dalszych rozporządzeń obowiązującym. Na zakończenie swojej mowy Niegolewski przypomniał reskrypt ministra Karla vom Stein zum Altensteina z roku 1822, w którym minister wskazał, że wykształcenie dzieci polskich możliwe jest tylko za pomocą wykładowego ojczystego języka polskiego. Jubilat zdaniem dr Niegolewskiego starał się jak najlepiej kształcić dzieci, tak pod względem moralnym, jak i naukowym. Swoją dotychczasową pracę traktował bardzo poważnie. Nie traktował jej jako zwykłą formalność tylko jak misję pracując wiernie, szczerze i uczciwie. W uznaniu za tą szczerą i serdeczną pracę dziedzic, Bronisław Gąsiorowski, ofiarował nauczycielowi upominek w postaci srebrnej cukierniczki z wygrawerowanym napisem „W upominku za wprowadzenie w tajniki wiedzy i harmonii, przez nauczenie liter i nut”. Dodatkowo dziedzic w piśmie wręczonym w jego imieniu przez Niegolewskiego wyznaczył dożywotni dodatek do pensji emerytalnej w kwocie 200 grz. rocznie. Na cześć Jubilata wzniesiony został ponowny toast, w imieniu i z polecenia Gąsiorowskiego, przy którym głośno skandowano „Niech żyje”. Kolejny toast wzniósł obecny na uroczystości Zygmunt Niegolewski z Niegolewa. Był to toast na cześć ks. Michalskiego, reprezentanta duchowieństwa uznający, że szkoła jest córką Kościoła. Po tych, wzniesionych w imieniu gospodarza toastach, rozpoczął się szereg toastów dowolnych, które szły stosownie do urzędu i sentymentów pojedynczych mówców. W imieniu nauczycieli dziękując za gościnę Gąsiorowskiemu głos zabrał p. Strzyżewski. Po ukończonej mowie wysłał on telegram w imieniu obecnych na uczcie nauczycieli, tej treści: Wdzięczność za wspaniałomyślność dla jubilata i za staropolskie gościnne przyjęcie w pałacu. Oby Bóg dziedzicowi Bytynia błogosławił w najdłuższe lata, oby Bytyń nie tylko nauczycieli wychowywał, ale po 50-letniej pracy tak wspaniałomyślnie podejmował i stwierdzał łączność szkoły z dziedzicem. Cześć dziedzicowi staropolskich cnót!  Toast za zdrowie p. Gąsiorowskiego wzniósł także chałupnik, Ignacy Walkowski z Roszczek, (nieistniejącej już wsi niegdyś należącej do dóbr bytyńskich). Dziękował on dziedzicowi za opiekę nad szkołą i uczniami. Dziękował za zaproszenie właścicieli ziemskich na tę ucztę. W swojej mowie przekonywał on uczestników biesiady do łączności i wspólnej obrony języka polskiego. Tak zaś wzruszył swym toastem wszystkich obecnych, że Niegolewski, jako zastępca Gąsiorowskiego, publicznie go uściskał i ucałował. Do śpiewu przy stole zachęcał nauczyciel p. Kiełczewski. Wśród śpiewanych utworów były też takie, o których mówiono, że za serce raźnie chwytały. Po skończonej uczcie pałacowej goście udali się do szkoły p. Jarczewskiego, gdzie dalej ochoczo się bawiono. Nauczyciel Tomasz Jarczewski pomimo podeszłego wieku dalej pracował  w bytyńskiej szkole. Zmarł 28 lipca 1886 r. w wieku 80 lat.

W 1919 roku, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, z nauki korzystało 360 uczniów i pracowało 4 nauczycieli. Pedagodzy pracowali na dwie zmiany. Lekcje prowadzono w kilku budynkach rozlokowanych na terenie wioski.

W okresie okupacji dzieci polskie do szkoły nie chodziły. W roku 1939 stał już obecny budynek szkolny, jego budowę wykończyli Niemcy i w czasie wojny używali do swoich celów. W tym budynku lekcje rozpoczęły się we wrześniu 1945 roku.

W latach 1986-1990 w szkole działała Liga Morska, której opiekunami byli nauczyciele – Alicja Sowa, Brygida Popko, Henryk Popko. Początkowo koło zrzeszało 26, a z czasem 64 uczniów.

Od początku roku szkolnego 2002/2003 w szkole utworzono oddziały przedszkolne. Był to wynik przyłączenia do szkoły istniejącego dotychczas Samorządowego Przedszkola w Bytyniu.

W sierpniu 2014 r. przy szkole zostało wybudowane boisko sportowe.

12 września 2017 r.  nastąpiło oficjalne nadanie imienia szkole. Patronem został Arkady Fiedler. Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą celebrowaną przez księdza biskupa Damiana Bryla. Następnie w budynku szkoły dyrektor Mirosław Klak powitał licznie przybyłych gości: kurator oświaty w Poznaniu panią Elżbietę Leszczyńską, Wójta Gminy Kaźmierz pana Zenona Gałkę, syna Arkadego Fiedlera pana Radosława Arkadego Fiedlera oraz sekretarza Gminy Kaźmierz pana Janusza Stróżyka. Obecni byli również dyrektorzy zaprzyjaźnionych szkół i instytucji. Podczas uroczystośći przedstawiono historię szkoły oraz życiorys patrona. Najważniejszym punktem spotkania było odczytanie przez radnego Gminy Kaźmierz pana Tadeusza Kaczmarka uchwały o nadaniu imienia i wręczenie jej  dyrektorowi. Po licznych przemówieniach społeczność szkolna odśpiewała hymn szkoły, którego autorami są pani Joanna Minta i pan Robert Winiecki (nauczyciele bytyńskiej szkoły). Następnie odbyła się część artystyczna przygotowana przez nauczycieli i uczniów, która przybliżyła sylwetkę Arkadego Fiedlera.  Po uroczystości wszyscy uczestnicy wydarzenia mogli obejrzeć wystawy „Madagaskar” i  „Dywizjon 303”.

We wrześniu 2019 r. powstał Zespół Szkolno-Przedszkolny w Bytyniu, w którego skład weszły następujące placówki: Szkoła Podstawowa im. Arkadego Fiedlera w Bytyniu, oddziały przedszkolne w Bytyniu oraz Przedszkole w Gaju Wielkim.

1 września 2020 r.  miejsce wyjątkowe wydarzenie dla historii szkoły – przekazania sztandaru dla społeczności szkolnej. Uroczystość rozpoczęła się mszą św., podczas której sztandar został poświęcony przez ks. Piotra Budasza, byłego proboszcza bytyńskiej parafii. Następnie w sali gimnastycznej w obecności zaproszonych gości, reprezentantów uczniów i nauczycieli, sztandar został przekazany na ręce Pana dyrektora Mirosława Klaka przez wójta gminy Kaźmierz, Pana Zenona Gałkę. Dalej trafił on na ręce pocztu sztandarowego, w którego skład weszli uczniowie: Wojciech Chizari (chorąży), Dominika Sołtysiak i Oliwia Tecław (przyboczne). Uroczystość zakończyło ślubowanie przedstawicieli klas oraz wspólne odśpiewanie hymnu szkoły.

Obecnie Zespół wychowuje i edukuje łącznie 209 uczniów (112 w szkole, 45 w oddziałach przedszkolnych i 52 w przedszkolu w Gaju Wielkim). Granice obwodu Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Bytyniu obejmują Bytyń, Piersko, Witkowice, Młodasko, Gorgoszewo, Gaj Wielki i Sierpówko. Poza tym do naszych placówek uczęszczają także dzieci z Ceradza, Kiączyna, Kaźmierza, Pólka.

Źródła:

1. Ryszard Jaśkiewicz, „Dzieje parafii Bytyń w latach 1796-1840”. Praca magisterska z Historii Kościoła w Polsce pod kierunkiem Ks. prof. dr hab. Mariana Banaszaka, Papieski Wydział Teologiczny, Poznań 1976.

2. Jerzy Oses, Jubileusz nauczyciela p. Tomasa Jarczewskiego z Bytynia, http://www.kazmierz.com.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=613:jubileusz-nauczyciela-p-tomasza-jarczewskiego-z-bytynia&catid=11&Itemid=124

3. Fragmenty monografii szkoły spisanej przez Mariana Bireckiego.

4. Kroniki szkolne.